Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir?
Kolon kanseri, diğer adıyla bağırsak kanseri, kalın bağırsakta ortaya çıkan ve genellikle polip olarak bilinen küçük, iyi huylu büyümelerden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu poliplerin büyük bir kısmı zararsız olmasına rağmen, bazıları zamanla kansere dönüşebilir. Hastalık ilk aşamalarda belirti vermeyebilir, bu nedenle fark edilmesi zor olabilir. Kolon kanseri riskini azaltmak ve erken dönemde tespit edebilmek için düzenli taramalar önerilir.
Sindirim sisteminin bir parçası olan kolon, kalın bağırsakta yer alır. Kolon kanseri, bağırsak duvarında gelişir ve tedavi edilmezse başka bölgelere yayılabilir. Lenf bezleri veya kan dolaşımı yoluyla farklı organlara sıçrayabilir. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır. 50 yaş üstü bireylerin ve risk gruplarında bulunan kişilerin düzenli kontrol yaptırması kritik bir rol oynar.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Kolon kanserinin belirtileri bazen erken evrelerde fark edilmez. Ancak hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik (kabızlık, ishal, dışkının incelmesi)
- Dışkıda parlak kırmızı veya koyu renkli kan
- Karın bölgesinde sıkça hissedilen ağrı ve kramplar
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Sürekli yorgunluk ve halsizlik
- Bağırsakların tamamen boşaltılamadığı hissi
- Demir eksikliğine bağlı anemi
Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklik: Kolon kanseri bağırsakta tıkanıklığa neden olarak kabızlık veya ishal gibi belirtilere yol açabilir.
Dışkıda Kan: Rektal kanama veya dışkıda koyu renkli kan bulunması, kanser belirtisi olabilir.
Karın Ağrısı ve Kramp: Sindirim sisteminde tıkanma meydana geldiğinde karın bölgesinde rahatsızlık oluşabilir.
Açıklanamayan Kilo Kaybı: Kısa sürede belirgin kilo kaybı yaşayan kişilerde kolon kanseri riski olabilir.
Sürekli Yorgunluk: Vücuttaki gizli kanamalar nedeniyle demir eksikliği gelişebilir ve bu da halsizliğe yol açabilir.
Kolon Kanseri Neden Olur?
Kolon kanseri çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir:
- Genetik yatkınlık: Ailede kolon kanseri geçmişi olan bireylerde risk daha yüksektir.
- Beslenme alışkanlıkları: Düşük lifli ve yüksek yağlı gıdalar kolon kanseri riskini artırabilir.
- Yaşam tarzı: Fiziksel aktivite eksikliği, obezite, sigara ve alkol tüketimi olumsuz etki yaratabilir.
- Bağırsak hastalıkları: Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi rahatsızlıklar uzun vadede kansere neden olabilir.
- Yaş: 50 yaş üstü bireylerde kolon kanseri riski artar.
- Diyabet ve metabolik sendrom: Yüksek kan şekeri seviyesi, kanser gelişiminde etkili olabilir.
Kolon Kanseri Evreleri
Kolon kanseri, ilerleme seviyesine göre farklı evrelere ayrılır:
Evre 0: Kanser, bağırsak çeperinin en iç tabakasında bulunur ve genellikle poliplerin alınması ile tedavi edilebilir.
Evre I: Kanser, kolonun kas tabakasına yayılmıştır ancak henüz lenf düğümlerine ulaşmamıştır.
Evre II: Kanser, kolon dış duvarına kadar ilerlemiştir ancak yakın dokulara sıçramamıştır.
Evre III: Lenf düğümlerine yayılma başlamıştır. Cerrahi ve kemoterapi tedavisi uygulanabilir.
Evre IV: Kanser, diğer organlara metastaz yapmıştır ve tedavi seçenekleri semptomları hafifletmeye yöneliktir.
Kolon kanseri, erken tespit edildiğinde tedavi edilme olasılığı yüksek bir hastalıktır. Bu nedenle, düzenli tarama ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsemek, riski azaltmada önemli bir rol oynar.
